Nguyên nhân và biện pháp chống dột mái tôn nhà xưởng
Mái tôn là một lựa chọn phổ biến cho nhà xưởng nhờ vào tính kinh tế, thi công nhanh chóng và khả năng bảo vệ khỏi thời tiết. Tuy nhiên, mái tôn cũng dễ bị dột, đặc biệt là sau một thời gian sử dụng hoặc khi gặp phải thời tiết khắc nghiệt. Dột mái tôn không chỉ gây bất tiện mà còn có thể dẫn đến hư hỏng hàng hóa, thiết bị, và thậm chí là ảnh hưởng đến kết cấu công trình. Do đó, việc áp dụng các biện pháp phòng chống dột mái tôn là vô cùng quan trọng để đảm bảo hoạt động sản xuất ổn định và bảo vệ tài sản.
I. Nguyên Nhân Gây Dột Mái Tôn Nhà Xưởng
Để phòng chống dột hiệu quả, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ các nguyên nhân phổ biến gây dột mái tôn nhà xưởng:
Rỉ sét và ăn mòn: Tôn là vật liệu kim loại, dễ bị rỉ sét khi tiếp xúc với nước mưa và độ ẩm trong thời gian dài. Rỉ sét làm mỏng tôn, tạo ra các lỗ thủng hoặc vết nứt, gây dột. Đặc biệt, các vị trí như mối nối, đinh vít, và chỗ tiếp xúc với xà gồ thường dễ bị rỉ sét hơn.
Hỏng hóc do tác động ngoại lực: Gió bão, cành cây rơi, hoặc các vật nặng khác có thể gây móp méo, thủng hoặc làm xô lệch các tấm tôn, tạo ra khe hở gây dột.
Lão hóa vật liệu: Sau một thời gian dài sử dụng, lớp sơn bảo vệ trên bề mặt tôn có thể bị bong tróc, làm giảm khả năng chống chịu thời tiết và tăng nguy cơ rỉ sét. Gioăng cao su tại các vị trí bắn vít hoặc mối nối cũng có thể bị lão hóa, mất khả năng đàn hồi, dẫn đến nước thấm vào.
Thi công lắp đặt kém chất lượng: Lắp đặt tôn không đúng kỹ thuật, chẳng hạn như khoảng cách xà gồ quá lớn, độ dốc mái không đủ, hoặc bắn vít không đúng vị trí, có thể tạo ra các điểm yếu và dễ gây dột.
Khe hở tại các vị trí đặc biệt: Các vị trí như ống khói, lỗ thông gió, mép mái, máng xối, và các điểm giao giữa mái tôn với tường hoặc các bộ phận khác của nhà xưởng thường là những vị trí dễ bị dột nếu không được xử lý chống thấm cẩn thận.
Ảnh hưởng của thời tiết: Sự thay đổi nhiệt độ lớn giữa ngày và đêm có thể gây giãn nở và co ngót tôn, tạo ra các khe hở nhỏ theo thời gian. Mưa lớn kéo dài cũng làm tăng áp lực nước lên mái, dễ gây thấm dột tại các vị trí yếu.
II. Các Biện Pháp Phòng Chống Dột Mái Tôn Nhà Xưởng
Để phòng chống dột mái tôn nhà xưởng một cách hiệu quả và lâu dài, cần áp dụng đồng bộ các biện pháp từ khâu thiết kế, thi công đến bảo trì định kỳ:
Thiết Kế và Lựa Chọn Vật Liệu:
- Lựa chọn tôn chất lượng cao: Sử dụng tôn có lớp mạ bảo vệ dày (như tôn mạ kẽm, tôn lạnh, tôn màu), có khả năng chống rỉ sét tốt và độ bền cao. Nên ưu tiên các thương hiệu tôn uy tín, có nguồn gốc rõ ràng.
- Tính toán độ dốc mái phù hợp: Độ dốc mái tối thiểu cần đảm bảo thoát nước tốt, thường là từ 15 độ trở lên đối với mái tôn nhà xưởng. Độ dốc lớn hơn sẽ giúp nước mưa thoát nhanh hơn, giảm nguy cơ ứ đọng và thấm dột.
- Thiết kế hệ thống thoát nước hiệu quả: Máng xối và ống thoát nước cần có kích thước đủ lớn, bố trí hợp lý để thu gom và thoát nước mưa nhanh chóng. Tránh thiết kế máng xối quá nhỏ hoặc tắc nghẽn, gây tràn nước và thấm dột ngược.
- Sử dụng vật liệu phụ trợ chất lượng: Gioăng cao su, keo silicone, băng keo chống thấm, vít bắn tôn… cần chọn loại chất lượng tốt, có khả năng chống chịu thời tiết và tuổi thọ cao.
Thi Công Lắp Đặt Đúng Kỹ Thuật
Đảm bảo khoảng cách xà gồ hợp lý: Khoảng cách xà gồ cần phù hợp với loại tôn và độ dày tôn sử dụng, thường được khuyến nghị bởi nhà sản xuất tôn. Khoảng cách quá lớn có thể làm tôn bị võng, yếu và dễ bị dột.
Lắp đặt tôn đúng chiều và đúng lớp: Tuân thủ hướng dẫn lắp đặt của nhà sản xuất, đảm bảo các tấm tôn chồng mí đúng cách, đủ độ rộng và kín khít.
Bắn vít đúng vị trí và lực siết: Vít bắn tôn phải được bắn vuông góc với bề mặt tôn, vào đúng sóng dương và tại vị trí giao nhau giữa tôn và xà gồ. Lực siết vít vừa đủ, không quá chặt hoặc quá lỏng, tránh làm biến dạng tôn hoặc không đủ kín.
Xử lý chống thấm tại các vị trí đặc biệt
- Mối nối tôn: Sử dụng keo silicone chuyên dụng hoặc băng keo chống thấm để dán kín các mối nối tôn, đặc biệt là mối nối dọc và mối nối đầu.
- Vị trí bắn vít: Sử dụng gioăng cao su hoặc long đền nhựa đi kèm với vít bắn tôn để đảm bảo kín nước tại lỗ vít.
- Ống khói, lỗ thông gió: Quấn băng keo chống thấm xung quanh chân ống khói, lỗ thông gió và sử dụng keo silicone để trám kín khe hở giữa tôn và ống. Có thể làm thêm chụp bảo vệ bằng tôn hoặc vật liệu chống thấm khác.
- Mép mái, máng xối: Lắp đặt diềm mái, máng xối đúng cách và sử dụng keo silicone để dán kín các khe hở. Có thể sử dụng thêm tôn diềm hoặc máng xối phụ để tăng cường khả năng thoát nước và chống thấm.
- Điểm giao giữa mái tôn và tường: Sử dụng vật liệu chống thấm như vữa chống thấm, sơn chống thấm hoặc băng keo chống thấm để xử lý kỹ lưỡng vị trí này. Có thể làm thêm máng hắt nước để ngăn nước mưa chảy ngược vào tường và thấm xuống mái.
Bảo Trì và Kiểm Tra Định Kỳ:
- Kiểm tra mái tôn định kỳ: Nên kiểm tra mái tôn ít nhất 6 tháng một lần, đặc biệt là trước và sau mùa mưa bão. Kiểm tra các mối nối, vít bắn tôn, máng xối, và các vị trí xung quanh ống khói, lỗ thông gió.
- Vệ sinh mái tôn: Loại bỏ rác thải, lá cây, bụi bẩn bám trên mái tôn và máng xối định kỳ để đảm bảo hệ thống thoát nước hoạt động tốt và ngăn ngừa rỉ sét.
- Xử lý rỉ sét kịp thời: Khi phát hiện các vết rỉ sét nhỏ, cần xử lý ngay bằng cách chà sạch rỉ sét, sơn chống rỉ và sơn phủ bảo vệ. Với các vết rỉ sét lớn hoặc tôn bị thủng, cần thay thế tấm tôn mới.
- Thay thế gioăng, keo silicone bị lão hóa: Theo thời gian, gioăng cao su và keo silicone có thể bị lão hóa, mất khả năng chống thấm. Cần kiểm tra và thay thế định kỳ để đảm bảo hiệu quả chống dột.
- Siết lại vít bắn tôn: Sau một thời gian sử dụng, vít bắn tôn có thể bị lỏng do giãn nở và co ngót của tôn. Cần kiểm tra và siết lại vít bắn tôn định kỳ.
III. Xử Lý Dột Mái Tôn Khi Sự Cố Xảy Ra
Mặc dù đã áp dụng các biện pháp phòng chống, nhưng đôi khi dột mái tôn vẫn có thể xảy ra do các yếu tố bất ngờ. Khi phát hiện dột, cần xử lý nhanh chóng để hạn chế thiệt hại:
- Xác định vị trí dột: Quan sát kỹ để xác định chính xác vị trí dột trên mái tôn.
- Che chắn tạm thời: Sử dụng bạt, nilon hoặc vật liệu chống thấm khác để che chắn vị trí dột từ bên trong nhà xưởng, ngăn nước mưa tiếp tục chảy xuống.
- Xử lý dột tạm thời: Nếu dột nhỏ, có thể dùng băng keo chống thấm dán trực tiếp lên vị trí dột từ bên ngoài mái tôn. Hoặc sử dụng keo silicone trám kín vết nứt, lỗ thủng nhỏ.
- Gọi đơn vị sửa chữa chuyên nghiệp: Đối với các trường hợp dột lớn, dột nhiều vị trí, hoặc không thể tự xử lý, cần liên hệ với đơn vị sửa chữa mái tôn chuyên nghiệp để được khảo sát và đưa ra phương án xử lý triệt để.
Phòng chống dột mái tôn nhà xưởng là một công việc quan trọng, đòi hỏi sự quan tâm và thực hiện đồng bộ các biện pháp từ khâu thiết kế, thi công đến bảo trì. Bằng việc áp dụng đúng các biện pháp này, chúng ta có thể giảm thiểu tối đa nguy cơ dột mái tôn, đảm bảo nhà xưởng luôn khô ráo, an toàn và hoạt động hiệu quả. Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích để bảo vệ mái tôn nhà xưởng của mình.
